Eminhaber İlk Kıvılcımın Atıldığı Yerde

Atatürk 19 Mayıs 1919 da Samsun'a çıktıktan 6 gün sonra, 9.
Ordu kıtaları Müfettişliği Karargahı Havza ilçesine nakletmiş, arkadaşlarıyla
birlikte Havza'da Mesudiye otelinde 13 Haziran 1919 tarihine kadar kalmıştır. Atatürk'ün
iki gün kaldığı Mesudiye Oteli, cumhuriyet döneminde 1985 yılına kadar Belediye
Dairesi olarak kullanılmıştır. Büyük değişikliklerle yenilenen binanın ikinci
katı Atatürk odası olarak düzenlenmiş ve ziyarete açılmıştır. Atatürk odasında,
Atatürk'ün çalışma masası ve koltuğu, bir Atatürk büstü ve resmi, 2 halı, ilk
Cumhurbaşkanlığı Forsu, yazı takımı ve bir saat sergilenmektedir. Odanın
duvarındaki panoda, Atatürk'ün Havzalılara hitabesi yer almaktadır.

Atatürk’ün Milli Mücadele süresinde gittiği / bulunduğu,
kongreler düzenlediği ve çalışmalarının merkezi haline getirdiği kentlerin
adına ithaf edilerek düzenlenen başta Havza, Amasya, Erzurum, Sivas ve Ankara
odalarında, Atatürk’ün bu kentlerde yapmış olduğu bu görüşmelerle ilgili
fotoğraflar, buralarda yapmış olduğu yazışmalarla ilgili belgeler ve bu
kentlerimizin tarihi ile ilgili bazı bilgiler yer almaktadır.

25 Mayıs-13 Haziran (1919) tarihleri arasında, Mustafa Kemal
Paşa’nın 9. Ordu Müfettişliği Havza Karargâhı olarak kullanılan “Mesudiye
Oteli”nin tarihi ile ilgili yapılan araştırmalar ne yazık ki bu binanın ilk kez
hangi tarihte ve kimin tarafından yaptırılmış olduğunu kesin olarak ortaya
koyamıyor. Osmanlı Tapu kayıtlarından anlaşıldığı kadarı ile binayı yaptıran
değilse bile burasını otel haline getirerek işletmeye açan ilk kişi Havza
eşrafından Hurdazlı İsa Efendi isimli bir şahıstır.

Mesudiye Otelini bir süre kendisi çalıştıran İsa Efendi 1917
yılında oteli, o yıllarda aynı zamanda Maarif Hamamının da müsteciri olan Ali
Baba’ya devreder.

Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919 da Samsun’a ayak
basışından 6 gün sonra karargahını Havza’ya taşıyacağı haberi üzerine dönemin
Kaymakamı Fahri Bey, o yıllarda Havza’nın en seçkin konaklama merkezi durumunda
olan işte bu Ali Baba’nın Mesudiye Otelini o zamanın deyimi ile “Kapı
kapamacasına” (Bütün müşterileri boşaltılarak) 1 aylığına kiralamış, Paşa’ya ve
Karargahında bulunan askeri ve sivil memurların istirahatına tahsis etmiştir.

Atatürk’ün Havzada bulunduğu 25 Mayıs – 13 Haziran 1919
tarihleri arasında çalışma odası olarak kullandığı bölümdür. Havza'da bulunduğu
süre içerisinde kendisini ziyarete gelen birçok heyeti burada kabul etmiştir.
Bu odada sergilenen Telgraf maniplesi; Mustafa Kemal Paşa’nın başta Havza
Genelgeleri olmak üzere Havzada yaptığı yazışmaları arkadaşlarına, Ordu
Komutanlarına, Valilere ve ilgili diğer kimselere ilettiği ilk haberleşme
aygıtıdır. Türkiye Cumhuriyeti için yaptırılmış olan ilk Cumhurbaşkanlığı forsu
da çalışma odasında sergilenen eserler arasındadır.

Yatak Odası:
Atatürk Havza’da bulunduğu süre içinde bu odada istirahat etmiştir. Odada yer
alan karyola, yatak, yatak örtüsü ve diğer yatak odası takımının tamamı
Atatürk’ün Havzaya geldiği yıllara ait orijinal eşyalardan seçilmiştir.

Havza Odası:
Birinci kattadır. Bu odadaki en önemli eser Atatürk’ün el yazısı (Osmanlıca) ve
imzası bulunan bir belgedir. Mustafa Kemal Paşa’nın Havzaya geldiğinde Mesudiye
oteline iner inmez (Bir iddiaya göre de Havza'ya gelmeden bir gün önce) Havza
hakkında bilgi sahibi olmak için hazırladığı Havza Kaymakamı Fahri Bey’ e
verdiği 12 maddelik soru listesidir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Havza konulu
küçük bir fotoğraf sergisi, Milli Mücadele yıllarında Rum Çetelerinin düzenlediği
saldırı ve katliamları belgeleyen bazı fotoğraflar, Atatürk’le birlikte Havzaya
gelen subaylara ve sivil memurlara ait fotoğraflar ve Atatürk’ün Havzada
yayınladığı Milli Mücadelemizin “İlk Genelgesi” ile burada yapmış olduğu
yazışmalara ve Kurtuluş savaşımızın başlatılmasına dair belgelere ait örnekler
Havza odasında sergilenmektedir.

Diğer Oda ve
Salonlar: Salon bölümlerinde Atatürk’ün Havzaya geldiği yıllara özgü
eşyalar, Mili Mücadelede kullanılan bazı silahlar ve Milli Mücadele yıllarını
anlatan çeşitli kitaplar sergilenmektedir. Aralarında Atatürk’ün kullandığı
yemek takımının da bulunduğu bu eşyalar arasında 19. yy. sonları ile 20. yy.’ın
başlarında Havza yöresinde kullanılan kadın giysileri, mutfak eşyaları,
çıkrıklar ve üst kat salon bölümünde bulunan eski Türk evlerine özgü oturma
odası takımı ziyaretçilerin yoğun ilgisini toplamaktadır.

 “Mustafa Kemal Paşa’nın 9. Ordu Müfettişliği
Havza Karargahı” olarak bilinen “Tarihi
Mesudiye eli” 1338 (1922) yılında binanın o yıllardaki sahibi Hurdazlı İsa
Efendiden 4.500 Lira karşılığı satın alınarak “Belediye Hizmet Binası” haline
getirilmiştir.

Bu şekilde 60 yılı aşkın bir süre Belediye Hizmetlerinin
görüldüğü binada sadece “Atatürk’ün Çalışma Odası” ,”Gazi Odası” adıyla
düzenlenerek tarihi dokusuna uygun olarak korunmuş ve ziyarete açık
tutulmuştur.

Havza Kaymakamlığının himayelerinde “Havza Atatürk Evi”
olarak ziyarete açılan “Mustafa Kemal Paşa’nın 9.Ordu Müfettişliği Havza
Karargâhı”-Tarihi Mesudiye Oteli- 2001 yılında Kültür Bakanlığınca aslına uygun
bir şekilde restore edilerek fiziki anlamda güçlendirilmiş,”Havza Atatürk Evi
ve Müzesi” olarak özel müze statüsünde tescillenmiştir.

Not: Bilgiler isteataturk.com sitesinden alınmıştır…